Czym jest fedit?

W dużym skrócie to alternatywa polskiej części reddita. Ale nie tylko. Fedit należy do Fediverse. Fediverse z kolei to nowa, rozproszona globalna sieć społecznościowa. W Fediverse istnieją tysiące instancji podobnych do naszej, ale zarządzanych przez innych administratorów i moderowanych przez inne osoby. Mogą też być też oparte o inne oprogramowanie. Każda jednostka, każdy serwer jest zupełnie niezależny. Zasadniczą różnicą między klasycznymi social mediami (jak reddit) a instancjami fediverse w kontekście funkcjonalności dla użytkownika jest to że będąc zarejestrowanym na jednej instancji, można wchodzić w interakcję z wszystkimi innymi, często nawet jeśli nie są oparte o to samo oprogramowanie.. Poza tym wielu może zachęcić fakt że serwery nie są zarządzane przez korporacje. Przeciwnie, olbrzymia większość jest utrzymywana przez pojedyncze osoby. To oczywiście też ma swoje wady i zalety. Fediverse jest wciąż na początku swojej drogi a jego rozwój napędzany jest przez energię zaangażowanej społeczności. Wszystko tworzone jest dzięki dotacjom i chęci ludzi. Serwery nie generują dochodów. Reklam nie ma i (w założeniu) nie będzie.

Jak najprościej zacząć?

Nie ma tu filozofii. Wybierz społeczność, która cię interesuje (pod zakładką “Communities”, ewentualnie pod ikoną globusa na telefonie) i już. Warto też wiedzieć o filtrze postów na głównej stronie. Dzięki niemu możesz wyświetlić posty tylko z naszej instancji albo wszystkch przez nas subskrybowanych, również spoza instancji. Najlepiej po prostu przeklikać aplikację, szybko dojdzie się gdzie co jest.

Czym jest federacja?

Dzięki federacji aplikacje w Fediwersum mogą się ze sobą komunikować. Naistotniejszymi tego skutkiem jest to że można wysyłać wiadomości, oznaczać się, postować i komentować na innych instancjach (serwerach tej samej lub innej aplikacji) będąc zalogowanym na swojej “rodzimej” instancji. (to tak jakby ktoś z reddita oznaczyłby kogoś z facebooka albo napisał komentarz pod postem). Tak to powinno działać przynajmniej w teorii. W praktyce o ile interakcje między instancjami opartymi o tą samą aplikację, jak np. Mastodon działają dość dobrze, o tyle interakcje między różnymi aplikacjami to twardszy orzech do zgryzienia dla programistów i funkcje te działają w ograniczonym zakresie.

Jeśli chcesz żeby nasza instancja lemmiego została sfederowana z inną instancją lemmiego w fediverse to robisz to przez wyszukiwarkę wklejając adres url interesującej cię społeczności. (tak, musisz go najpierw znać, możesz wyszukać społeczność bezpośrednio na jakiejś instancji albo w wyszukiwarce społeczności). To spowoduje że zostanie zapisana u nas i będziesz mógł wchodzić z nią w interakcję, albo subskrybować jej posty. Posty pojawiają się na naszej instancji dopiero od momentu subskrybowania, więc żeby przeczytać stare posty, trzeba wejść na źródłową instancję. Warto dodać ze wystarczy że jedna osoba zasubskrybuje społeczność, wtedy nowe posty pojawiają się u wszystkich.

Co z aplikacją?

Istnieje aplikacja na Androida. Nazywa się Jerboa for Lemmy. Wystarczy pobrać i się zalogować. Przy logowaniu wybieramy instancję, która nas interesuje (np. fedit.pl).

Jest też więcej wersji aplikacji webowych. Fedit działa jeszcze pod adresem lui.fedit.pl, który korzysta z innego interfejsu graficznego.

Sporo dobrych informacji o Fediverse: https://writefreely.pl/anedroid/fediverse

A kto jest właścicielem tego serwera i kto ma realną kontrolę nad instancją? W zasadzie to jestem “nonejmem”, zwykłym ziomkiem z bloku obok. Nie należę do żadnej organizacji, nie stoi za mną nikt. Jestem trochę techniczny i umiem zarządzać serwerem. Natomiast bezpośrednim powodem stworzenia fedita była wymierzona przeciwko mnie akcja adminów reddita, którzy uniemożliwili mi stworzenie alternatywnej do r/Polska polskiej społeczności na redicie. Prawdopodobnie nie byłem zresztą pierwszy który próbował. Na ten moment jest to tam w praktyce niemożliwie. r/Polska z jakiegoś powodu ma monopol na dyskusję po polsku.