Kurdyjska administracja w północno-wschodniej Syrii (Rożawa) stanowczo odrzuciła nową tymczasową konstytucję podpisaną w czwartek przez tymczasowego prezydenta Syrii Ahmeda al-Sharaa, jako utrwalającą politykę reżimu obalonego dyktatora Baszara al-Assada.

„Deklaracja [konstytucyjna] zawiera przepisy i tradycyjne ramy [prawne], które ściśle przypominają środki wcześniej narzucone przez rząd Baas [Assada]” – czytamy w oświadczeniu Demokratycznej Autonomicznej Administracji Północnej i Wschodniej Syrii (DAANES).

Oświadczenie potępiło tymczasową konstytucję za lekceważenie zróżnicowanych społeczności etnicznych i religijnych Syrii, w tym Kurdów i chrześcijan.

53-artykułowa tymczasowa konstytucja, która koncentruje się na jurysprudencji islamskiej, stanowi, że prezydent Syrii musi być muzułmaninem i ustanawia pięcioletni okres przejściowy. Zachowuje również oficjalną nazwę kraju jako Syryjska Republika „Arabska”.

Podczas ceremonii podpisania Sharaa wyraził nadzieję, że deklaracja zapoczątkuje „nowy rozdział w historii Syrii, w którym ignorancja zostanie zastąpiona wiedzą, a ucisk sprawiedliwością”.

Tymczasowa konstytucja przyznaje Sharaa wyłączną władzę wykonawczą, uprawnienie do mianowania jednej trzeciej legislatury i możliwość mianowania sędziów do sądu konstytucyjnego, który jest organem, który może pociągnąć go do odpowiedzialności.

Władze Rożawy w czwartek potępiły deklarację konstytucyjną za wzmacnianie „centralnego sposobu myślenia”, zamiast promowania demokratycznej transformacji. Podkreśliły, że konstytucja „nie odzwierciedla aspiracji naszego ludu ani nie uznaje jego prawdziwej tożsamości w Syrii”. Władze Rożawy ostrzegły, że takie „ograniczone praktyki i przestarzałe idee polityczne” mogą cofnąć Syrię i pogłębić rany kraju.

Po szybkiej ofensywie koalicja grup rebelianckich pod przewodnictwem Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) - kierowana przez Sharaa - 8 grudnia obaliła reżim Assada.

Sharaa został mianowany tymczasowym prezydentem Syrii pod koniec stycznia. W tym samym okresie konstytucja kraju została unieważniona, parlament rozwiązany, a armia rozwiązana. Sharaa ślubował następnie utworzenie „inkluzywnego rządu przejściowego, który odzwierciedlałby różnorodność Syrii, przeprowadzał „wolne i uczciwe wybory” i zachowywał „pokój obywatelski” oraz jedność terytorialną Syrii.

Deklaracja konstytucyjna jest następstwem dekretu wydanego przez Sharaa pod koniec lutego, powołującego siedmioosobowy komitet „ekspertów”, którego zadaniem było opracowanie deklaracji w celu „uregulowania fazy przejściowej” w Syrii. Komitet został również skrytykowany za wykluczenie społeczności etnicznych i religijnych w Syrii.

Warto zauważyć, że członkowie syryjskiej społeczności chrześcijańskiej i druzyjskiej również wyrazili swoje niezadowolenie z tymczasowej konstytucji, podkreślając, że nie będą uczestniczyć w pracach komisji odpowiedzialnej za jej utworzenie.