22 Społeczności Solarpunka i ich opowieści

Paweł Ngei CC-BY-SA 2021

Tłumaczenie @Petros@szmer.info CC-BY-SA 2022

Jacobin Magazine zaapelował ostatnio o więcej radykalnej fantastyki klimatycznej, po tym, jak przejrzał zwycięskie opowiadania w konkursie Grist Climate Fiction Contest, które zdaniem redakcji nie zagłębiały się wystarczająco w politykę i konflikty związane ze zmianami klimatu.

Jest to dość powszechna krytyka Solarpunka jako rodzącego się gatunku. Dążąc do namalowania utopijnej i wysoce estetycznej wizji lepszego świata, wielu autorów decyduje się na pominięcie polityki i potencjalnych konfliktów w swoich historiach.

Myślę, że nie musimy unikać polityki czy konfliktów społecznych, a nawet otwartej walki w naszych marzeniach o lepszym jutrze. Przez ostatnie kilka miesięcy pracowałem nad listą podpowiedzi do opowiadań i konkretnych społeczności Solarpunk, które nie unikają trudnych pytań, a jednocześnie są pełne nadziei. Chciałbym się z Wami podzielić niektórymi z nich.

Wszystkie poniższe propozycje osadzone są w latach 2030-40, bez technologii i postępu naukowego wykraczającego poza to, co mamy obecnie. Badają one wiele kategorii problemów: kulturowe, ekonomiczne, infrastrukturalne i polityczne. Każda z grup to galeria barwnych i różnorodnych ludzi, których cele często będą się ze sobą ścierać, nawet jeśli wszyscy mają dobre intencje. Myślę, że to właśnie jest najważniejsze w Solarpunku: społeczność.

Nie krępuj się użyć któregokolwiek z poniższych pomysłów, ale proszę, napisz do mnie, jeśli opublikujesz coś na ich podstawie!

• Pełnowartościowe miasto powstałe z obozu dla uchodźców, który założono tam dwie dekady wcześniej. Mieszkańcy mówią własnym dialektem, mieszanką ponad pięciu języków, i mają bardzo chwiejne relacje z sąsiednimi społecznościami / państwami, z których każde uważa je za ziemię niczyją i w każdej chwili może chcieć je zagarnąć.

• Dom kultury / biblioteka / ośrodek edukacyjny, początkowo założony, by pomóc ludziom takim jak górnicy w zdobyciu specjalizacji i znalezieniu innej pracy, teraz stał się miejscem nieoficjalnych „pielgrzymek” ludzi dążących do odnalezienia swojej roli w życiu i poznania historii od tych, którzy ją przeżyli.

• Stołówka w odizolowanej placówce naukowej / środowiskowej, gdzie naukowcy, inżynierowie, kucharze i pracownicy obsługi pokazują sobie nawzajem swoje ludzkie oblicze, jednocześnie pamiętając o tym, jak ważna jest ich rola tutaj i jak trudne warunki panują na zewnątrz (np. czyszczenie oceanów z plastiku, mierzenie poziomu lodu na biegunie północnym itp.)

• Squat / hackerspace w mieście, które wciąż trzyma się starych sposobów, podczas gdy reszta świata się zmienia. Aktywiści, technolodzy, wynalazcy i edukatorzy próbują pokazać społecznościom wokół siebie, że można żyć inaczej, a jednocześnie aktywnie spierają się o to, czyj plan jest najlepszy.

• Internetowa społeczność bardzo wyspecjalizowanych ekspertów, których na świecie jest zaledwie garstka. Zazwyczaj pustelnicy, konserwatorzy zabytków, specjaliści od utrzymania dawno zapomnianej infrastruktury, uważają się za rodzinę, nawet jeśli każdy z nich mówi innym językiem i pochodzi z innej kultury. Raz na święty nigdy mogą się nawet fizycznie odwiedzić.

• Społeczność osób z niepełnosprawnościami dzieli się najlepszymi sztuczkami, jak radzić sobie w trudnym świecie, który nie został dla nich stworzony. Wiele z tego, czym się dzielą, pozostaje niewypowiedziane, bo każdy z nich zna ból i wyzwania, z jakimi się mierzą.

• Małe, wiejskie miasteczko, obok którego zbudowano Wielki Projekt Infrastrukturalny: tamę, ogromną elektrownię słoneczną/wiatrową, baterię grawitacyjną itd. Z czasem korporacje i rząd porzuciły projekt i teraz, aby uniknąć katastrofy, mieszkańcy muszą współpracować z szalonymi, zdeterminowanymi aktywistami, którzy przybyli z różnych stron, aby im pomóc.

• Nędzne miasteczko obok składowiska odpadów elektronicznych na Globalnym Południu, gdzie elektronika jest przerabiana i kanibalizowana w celu naprawy i konserwacji narzędzi w lokalnych szpitalach, ponieważ żaden mieszkaniec Północy nie pojawi się tu z nowymi częściami zamiennymi. Powoli ewoluują w swoją własną wersję Shenzen, gdzie cała wiedza jest dzielona, a wszelkie szalone wynalazki mogą się przydać.

• Społeczność wikipedystów/archiwistów/kartografów walczy o ocalenie jak największej ilości niepisanej wiedzy, zanim stare pokolenie odejdzie. Nie są zatrudnieni przez żaden uniwersytet czy organizację, ale połączyła ich miłość do ludowych opowieści i wiara, że medycyna naturalna może być warta badań w dzisiejszych czasach.

• Grupa kucharzy, dietetyków i nauczycieli, których zadaniem jest tworzenie i promowanie dobrze dopracowanej i smacznej kuchni wegańskiej/wegetariańskiej w świecie przeżywającym szok kulturowy związany z brakiem niedrogiego mięsa.

• Jednostka wojskowa, która dziesiątki lat temu przesiadła się z czołgów na wozy strażackie. Teraz walczą z katastrofami klimatycznymi, będąc bardziej inżynierami i strażakami niż żołnierzami, co dla jednych jest spełnieniem marzeń, a dla innych koszmarem. Żółtodzioby, dobrze zorientowane w nowej rzeczywistości, mają problemy ze zrozumieniem języka starego oficera, wciąż trzymającego się wojskowego żargonu.

• Grupa lekarzy i inżynierów z kraju Globalnego Południa (Kuba by się nadawała) na misji na Północy, pomagająca tamtejszym specjalistom żyć w świecie po Wielkiej Zapaści Internetu, gdzie SI już nie podpowie, a Chmura nie obliczą wytrzymałości filaru.

• Zespół ekologów i badaczy sieci neuronowych trenuje nowe pszczołopodobne SI, każąc im koegzystować z populacjami zwierząt w lokalnym ekosystemie, nazywając siebie „pszczelarzami”.

• Grupa najemników, ochroniarzy i operatorów z branży militarnej wynajętych przez miliardera do ochrony w jego odległej twierdzy po załamaniu rynku. Ich szefowi w końcu znudziło się mieszkanie tam i kazał im nękać ludzi z okolicznych wiosek, ledwo wiążących koniec z końcem. Nie spodziewał się, że ochroniarze zwrócą się przeciwko niemu. Teraz, po tym, jak ich szef miał wypadek, ochroniarze bez doświadczenia w budowaniu społeczności lokalnej czy posługiwaniu się lokalnym językiem próbują otworzyć bramy twierdzy i dołączyć do nieufnych sąsiadów.

• Nowoczesny statek towarowy z żaglami i panelami słonecznymi próbuje zastąpić stare, zużywające ropę naftową statki i ponownie połączyć świat. Załoga składająca się z młodych i starych marynarzy, inżynierów stosujących eksperymentalne rozwiązania i społeczności próbujących podróżować kontenerach mieszkalnych napotyka liczne wyzwania.

• Anarchistyczna załoga nowoczesnego sterowca, najszybszego i najtańszego środka transportu dla kilku odległych społeczności, zawsze życzliwie wita nowego członka, nawet jeśli jest to ewidentnie zbiegły dzieciak szukający przygody.

• Grupa naukowców, ekologów i polityków / lobbystów przy ONZ analizująca ślady klimatyczne paneli słonecznych i wiatraków na całym świecie, próbuje odpowiedzieć na pytanie: czy wysłanie rakiety na Księżyc i z powrotem po tonę księżycowej ziemi jest najlepszą rzeczą, jaką możemy zrobić w środku kryzysu klimatycznego? Czy uruchomienie fuzji jądrowej na Księżycu jest najlepszym rozwiązaniem na przyszłość?

• Barwna gromadka neoarcheologów, ekspertów od danych, lekarzy i biohakerów przeszukuje bazy danych upadłych korporacji farmaceutycznych w poszukiwaniu leków i rozwiązań, które działały, ale były zbyt tanie, by kapitalistyczni giganci mogli je wprowadzić na rynek. Skoro tak wiele leków i procedur przestało istnieć lub jest niezwykle trudno dostępnych, może to jest właśnie najlepsza szansa na znalezienie nowych lekarstw?

• Niezwykle potężna spółdzielnia / związek zawodowy górników metali ziem rzadkich, którzy dawno temu wywalczyli kontrolę nad kopalniami z rąk kapitalistów. Teraz stoją przed znacznie większym wyzwaniem: jak nie stać się takimi jak dawni właściciele, zwłaszcza wiedząc, że bez ich pracy bardzo niewielu ludzi będzie w stanie wyprodukować jakąkolwiek elektronikę?

• Kolektyw lekarzy, epidemiologów i edukatorów badających nowe zagrożenia pandemiczne, próbujących przekonać inne społeczności do szczepień i unikania pewnych miejsc/zachowań — bez użycia przemocy czy bezpośredniej władzy. Dobre do zbadania w warunkach społeczeństwa bezpaństwowego, gdzie nie można po prostu zmusić ludzi do czegoś.

• Pewna społeczność niedawno wprowadziła się do nowego, drewnianego, zrównoważonego, przyjaznego klimatowi wieżowca, zaprojektowanego tak, by pomóc im być blisko siebie i żyć we wspólnocie. Dla niektórych jest to spełnienie marzeń, dla innych szok kulturowy, ale wszyscy zmagają się z traumą utraty starych domów w wyniku powodzi, pożarów i programów przesiedleńczych.

• Zespół architektów i inżynierów pracujących nad uodpornieniem miasta na przyszłe katastrofy musi podejmować trudne decyzje i ryzykować, ustalając priorytety zagrożeń. Ich największym, rozdzierającym serce wyzwaniem jest wyważenie skuteczności i dostępności ich rozwiązania. Jasne, mogą sprawić, że nikt w tym jednym bloku nie zostanie zalany, ale druga połowa dzielnicy będzie musiała pocierpieć.