Dziś mija 41. rocznica najbardziej brutalnego z wojskowych zamachów stanu, jakich doświadczyła Turcja w XX i XXI wieku.

Turcja doświadczyła różnych wojskowych zamachów stanu: 27 maja 1960 r., 12 marca 1971 r., 12 września 1980 r., 17 kwietnia 1993 r., 28 lutego 1997 r., 27 kwietnia 2007 r. W ostatnich latach ten proces miękkich zamachów stanu jest kontynuowany pod rządami Erdogana.

12 września 1980 r. Rada Bezpieczeństwa Narodowego, w skład której wchodzili szef Sztabu Generalnego, generał Kenan Evren, oraz szefowie sztabów armii i sił bezpieczeństwa, przejęła władzę, ogłaszając stan oblężenia w całym kraju. Politycy, od Ecevita do Demirela, Erbakana, Turkesa zostają aresztowani, Zgromadzenie Narodowe rozwiązane, a działalność stowarzyszeń i związków zawodowych zakazana. Junta rozszerza się o emerytowanego admirała, który zostaje premierem, Bulenta Ulusu.

W ciągu ośmiu i pół miesiąca, które nastąpiły po masakrze w Maraş, pod koniec grudnia 1979 r., zabitych było co najmniej 3856. Ten z 12 września 1980 roku był trzecim zamachem stanu w Turcji w ciągu trzydziestu lat. Pierwszym był ten z 27 maja 1960 roku, drugim ten z 12 marca 1971 roku. W latach 1971-1984 przemoc i represje wobec Kurdów i lewicy osiągają swój szczyt. Jedno pokolenie zostaje w zasadzie zniszczone.

Tragiczny wynik zamachu stanu z 12 września:

650.000 osób znalazło się w areszcie.

1.683.000 osób znalazło się na czarnej liście.

230.000 osób zostało osądzonych w 210.000 procesach sądowych.

7.000 osób zostało zagrożonych karą śmierci.

517 osób zostało skazanych na śmierć.

50 spośród skazanych na karę śmierci zostało straconych (26 więźniów politycznych, 23 przestępców kryminalnych i 1 bojownik ASALA, z Armenii).

Akta 259 osób, którym zalecono karę śmierci, zostały przesłane do Zgromadzenia Narodowego.

71.000 osób było sądzonych na podstawie artykułów 141, 142 i 163 tureckiego kodeksu karnego.

98 404 osoby były sądzone pod zarzutem przynależności do organizacji lewicowych, prawicowych, nacjonalistycznych, konserwatywnych itd.

388 000 osobom odmówiono wydania paszportu.

30.000 osób zostało zwolnionych z pracy, ponieważ byli podejrzani.

14.000 osobom odebrano obywatelstwo.

30.000 osób wyjechało za granicę jako uchodźcy polityczni.

300 osób zginęło w podejrzany sposób.

171 osób zmarło w wyniku tortur.

937 filmów zostało zakazanych, ponieważ uznano je za obraźliwe.

23.677 stowarzyszeń wstrzymało swoją działalność.

Zwolniono 3.854 nauczycieli, 120 wykładowców i 47 sędziów.

400 dziennikarzom zalecono karę łączną 4000 lat pozbawienia wolności.

Dziennikarze zostali skazani łącznie na 3 315 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

31 dziennikarzy poszło do więzienia.

300 dziennikarzy zostało zaatakowanych.

3 dziennikarzy zostało zastrzelonych.

300 dni, w których nie ukazywały się gazety.

Wszczęto 303 sprawy przeciwko 13 głównym gazetom.

Zniszczono 39 ton gazet i czasopism.

299 osób straciło życie w więzieniu.

144 osoby zmarły w więzieniu w podejrzany sposób.

14 osób zmarło w wyniku strajku głodowego w więzieniu.

16 osób zostało zastrzelonych podczas ucieczki.

95 osób zginęło w walce.

Źródło: https://anfenglishmobile.com/kurdistan/12-september-1980-the-military-coup-continues-today-54819