Oddychaj powoli i przez nos.

A teraz przez chwilę się skup:

1. Wolny rynek – szczególnie inwestycyjny – alokuje zasoby tak, że trafiają do tego, kto zapewnia właścicielom zasobów najwyższe ROI, tak? Tak.

2. Czyli, jeśli ktoś – choćby z powodów losowych (lokalizacja na terenie wyjątkowo bogatym w zasoby naturalne, albo przeciwnie – trzęsienie ziemi, rujnujące jego największego konkurenta) uzyska przewagę na czas wystarczający, żeby alokacja zagrała na jego korzyść, wejdzie w efekt korzyści skali (już nie mówiąc o przewadze reputacji) i uzyska przewagę rynkową.

3. Jeśli nie wydarzy się jakieś wahnięcie w drugą stronę, to jego przewaga pozwoli mu trwale uzyskiwać więcej zasobów niż konkurent i budować dominację na rynku, a potem dokonywać przejęć, tworząc stopniowo oligopol i dążąc do monopolu. Jego potomkowie, dziedzicząc kapitał, będą uprzywilejowani już na starcie bez osobistej zasługi, jedynie z racji przypadkowego urodzenia się w danej rodzinie.

4. Odwrócić ten trend mogą (i najczęściej to robią) JEDYNIE wydarzenia zaprzeczające istocie rynku: wypadki losowe, niekompetentny spadkobierca-utracjusz, osobiste relacje czy emocjonalne konflikty wywołujące decyzje suboptymalne w sensie ekonomicznym (“Zainwestuję w każdego, tylko nie w tego drania”), wreszcie pozarynkowe działania konkurentów (od wynajęcia podpalacza do przepchnięcia specjalnie sprofilowanej ustawy). I to są właśnie (lista dalece niepełna) te mechanizmy kontroli wolnego rynku, które powodują, że nie żyjemy jeszcze w warunkach planetarnego monopolu. Ale oligopol ma się dobrze, bo naturą kapitalizmu jest koncentracja zasobów. Konkurencja idzie jedynie o to, kto personalnie nimi będzie zarządzał.